Yazar "Kendirli, Gamze" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 5 / 5
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe GIDA KATKI MADDELERİ HAKKINDA BİR BİLGİLENDİRME KAYNAĞI OLARAK YOUTUBE VİDEOLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ(2024) Aytekin Şahin, Gizem; Kendirli, Gamze; Küçüksüllü, Elmas KübraNüfusun artması ve yemek kültürünün değişmesi ile gıda katkı maddelerinin sayısı ve çeşidi önemli ölçüde artmıştır. Gıda katkı maddelerinin kontrolsüz ve amaçları dışında kullanımını önlemek için çeşitli yasal düzenlemeler olsa da tüketiciler arasında gıda katkı maddelerinin zararlı olduğuna yanlış bir inanç vardır. Ayrıca son yıllarda insanlar sağlık bilgilerine erişmek için interneti daha fazla kullanmaya başlamıştır. YouTube™, beslenme ve sağlık bilgilerine erişmek için sıklıkla kullanılan platformlardan biridir. Ancak paylaşılan bilgiler için ne yazık ki bir denetim mekanizması bulunmamaktadır. Ayrıca gıda katkı maddeleri gibi tartışmalı konularda ortaya çıkan bilgi kirliliği, bu denetimin önemini daha da artırmaktadır. Bu nedenle, bu çalışmanın amacı, gıda katkı maddeleri hakkında bir bilgilendirme kaynağı olarak YouTube videolarını değerlendirmektir. Çalışmaya 96 video dahil edilmiştir. Videonun ismi, linki, yüklenme tarihi, süresi, görüntülenme sayısı, yorum sayısı, beğenme ve beğenmeme sayısı ve yükleme kaynağı bilgileri (Kişisel bloglar, sağlık profesyonelleri ve gıda profesyonelleri) kaydedilmiştir. Daha sonra izlenme oranı, beğenme oranı ve video güç indeksi (Video Power Index-VPI) değerleri hesaplanmıştır. Video kalitesini değerlendirmek için araştırmacılar tarafından oluşturulan İçerik Değerlendirme Skoru, Modifiye DISCERN Ölçeği ve Global Kalite Skoru (Global QualityScore-GQS) kullanılmıştır. Videolar, gıda katkı maddeleri konusunda bilgi sahibi iki araştırmacı tarafından izlenerek değerlendirilmiştir. Çalışmanın temel bulguları, gıda profesyonelleri tarafından paylaşılan videoların GQSve İçerik Değerlendirme Skorunda sağlık profesyonelleri ve kişisel bloglardan daha yüksek puan aldığını ortaya koymuştur (p<0.001). Her üç ölçekte en düşük puan alan videolar kişisel bloglar tarafından paylaşılanlar olmuştur (p<0.001). Ayrıca İçerik Değerlendirme Skoru ile VPI (r=0.308, p=0.002) ve izlenme oranları (r=0.308, p=0.002) arasında pozitif korelasyon olduğu belirlenmiştir. Ancak video kalitesi puanları ile beğenme oranlarının negatif ilişkili olduğu saptanmıştır (p<0.05). Sonuçlar, gıda katkı maddeleri konusunda uzmanlar tarafından yapılan bilgilendirmenin önemini göstermiş olup, YouTube™ platformunda beslenme ve sağlık alanında yayımlanan videoların denetlenmesinin önemini vurgulamıştır.Öğe Gıda israfı davranışları anketinin türkçeye uyarlanması: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması(Nuh Naci Yazgan Üniversitesi, 2024) Kendirli, Gamze; Aytekin Şahin, Gizem; Mengi Çelik, ÖzgeÖZET Kendirli, G., Gıda İsrafı Davranışları Anketinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması, Nuh Naci Yazgan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Programı, Yüksek Lisans Tezi, Kayseri, 2024. Bu çalışmanın amacı, Gıda İsrafı Davranışları Anketinin Türkçeye uyarlanması, geçerlilik ve güvenilirliğinin değerlendirilmesidir. Çalışma, Ocak-Mart 2024 tarihleri arasında, Kayseri'de yaşayan 19-74 yaş arası 421 yetişkin birey ile yürütülmüştür. Veriler yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Anketin Türkçeye uyarlanmasında çeviri-geri çeviri yöntemi kullanılmıştır. Kapsam geçerliliğinin değerlendirilmesinde, Davis Tekniği ile her bir madde için Kapsam Geçerlilik İndeksi (KGİ) değeri hesaplanmıştır ve en düşük değer 0,83 olarak bulunmuştur. Görünüş geçerliliği, araştırmacılar, uzmanlar ve bir Türk Dili uzmanı tarafından yapılan inceleme ve 30 kişilik örneklem üzerinde yapılan pilot çalışma ile sağlanmıştır. Yapı geçerliliği için 219 kişilik bir örneklem ile Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) ve madde analizleri; 202 kişilik başka bir örneklem ile de Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. AFA sonucunda faktör yükü düşük olan üç madde anketten çıkarılmıştır. Maddeler çıkarıldıktan sonra yapılan AFA sonucunda en düşük faktör yükünün 0,477 en yüksek faktör yükünün ise 0,977 olduğu görülmüştür. AFA sonucunda 6 faktörlü ve 27 maddelik yapıya ulaşılmıştır. Yapı geçerliliğini desteklemek amacıyla madde analizleri de gerçekleştirilmiş ve ankette bulunan maddelerin ölçülecek özelliği ayırt etme açısından yeterli kabul edildiği ve tüm maddelerin anketin bütünü ile uyumlu olduğu sonucuna varılmıştır. AFA sonucunda elde edilen model, DFA ile doğrulanmıştır ve verinin modeli doğruladığı görülmüştür. Anketin güvenilirliğinin değerlendirilmesinde hesaplanan Cronbach Alfa değerlerinin 0,700-0,924 arasında olduğu ve anketin iç tutarlılık bakımında güvenilir olduğu belirlenmiştir. Zamana karşı değişmezliği ölçmek amacıyla hesaplanan sınıf içi korelasyon değerlerinin 0,787 ile 0,896 arasında olduğu ve anketin tekrarlı ölçümler bakımından da yeterli düzeyde güvenilir olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak, Türkçeye uyarlanan Gıda İsrafı Davranışları Anketi, 6 faktör ve 27 maddeden oluşan, tüketicilerde gıda israfı davranışlarını değerlendiren, geçerli ve güvenilir bir ankettir.Öğe Lise Okul Menülerinin Kalitesi ve Çevresel Etkisinin Değerlendirilmesi(2024) Aytekin Şahin, Gizem; Kendirli, Gamze; Küçüksüllü, Elmas Kübra; Kip, Merve; Öztürk, DilşadAmaç: Okullarda menülerin yeterli, dengeli ve adölesanların gereksinimlerine uygun olmasının yanı sıra sürdürülebilir olması da önemlidir. Bu nedenle bu çalışmada, liselerde sunulan menülerin kalitesini ve çevresel etkisini değerlendirmek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Türkiye’nin yedi farklı bölgesinden birer lisenin bir aylık öğle yemeği menüsü çalışmaya dahil edilmiştir. Veriler 31 Ekim-2 Aralık 2022 tarihleri arasında toplanmıştır. Menülerin enerji ve besin ögesi içeriklerinin hesaplanmasında Beslenme Bilgi Sistemi (BeBiS, versiyon 8.1) Programı kullanılmıştır. Menülerin enerji ve besin içerikleri Türkiye Beslenme Rehberi (TÜBER) 2022 önerileriyle karşılaştırılmıştır. Menülerin kalitesini değerlendirmek için Sağlıklı Yeme İndeksi (SYİ) 2015 kullanılmıştır. Menülerin karbon ve su ayak izleri ise literatürde bulunan faktörler kullanılarak hesaplanmıştır. Bulgular: Menülerin enerji ve besin ögesi içeriklerinin genel olarak TÜBER-2022 önerilerine uygun olmadığı görülmüştür. Diyet kalitesi açısından ise menülerinin büyük bir kısmının “geliştirilmesi gereken” grubunda olduğu saptanmıştır. Ayrıca menülerin kalitesi ile karbon (r=-0.251, p=0.003) ve su ayak izi arasında negatif bir korelasyon olduğu (r=-0.163, p=0.049) belirlenmiştir. Menülerin enerji, protein ve yağ içeriği ile karbon ve su ayak izleri arasında pozitif bir korelasyon olduğu görülmüştür (p<0.05). Sonuç: Sonuç olarak, menüler planlanırken öncelikli amaç, adölesanların enerji ve besin ögesi gereksinimlerini karşılamak olmalıdır. Ayrıca menülerin çevresel etkisi ve adölesanların besin tercihleri de göz önünde bulundurulmalıdır.Öğe Nutritional status and Mediterranean diet adherence of children with Down Syndrome and their siblings(Taylor & Francis Ltd, 2024) Kaya, Neşe; Başmısırlı, Eda; İnanç, Neriman; Kip, Merve; Kendirli, GamzeObjectivesThis study aimed to investigate the nutritional status, eating practices, dietary intake, and dietary patterns of Down Syndrome (DS) individuals and their non-DS siblings.MethodsThis cross-sectional study was carried out with two groups, consisting of 34 DS individuals and 23 siblings. Socio-demographic data, anthropometric measurements, food consumption, and feeding difficulties were recorded. Dietary patterns are evaluated by the Mediterranean Diet Quality Index (KIDMED). The physical activity was measured with the Physical Activity Questionnaire for Older Children (PAQ-C).ResultsThe rates of being overweight and obese were higher in the DS group according to the WHO BMI-z scores classification (p = 0.002). Even using Turkish DS-specific growth curves, being overweight and obese rates were higher (p = 0.041). No statistical difference was found in energy, macronutrient intake, and the mean KIDMED scores. However, most of the DS group had moderate adherence and most siblings had high adherence to the Mediterranean diet (p = 0.037). The PAQ-C scores were lower in the DS group (p = 0.039).ConclusionsWe conclude that DS individuals have higher rates of being overweight/obese even using DS-specific growth curves despite similar dietary patterns and nutrient intake. To prevent obesity in DS, it is important to evaluate their growth considering specific nutritional requirements.Öğe NUTRITIONAL STATUS AND MEDITERRANEAN DIET ADHERENCE OF THE CHILDREN AND ADOLESCENTS WITH DOWN SYNDROME AND THEIR SIBLINGS(45th Espen Congress Lyon, 2023) Kaya, Neşe; İnanç, Neriman; Kip, Merve; Kendirli, GamzeRationale: This study aimed to investigate the nutritional status, eating practices, dietary intake and Mediterranean diet quality scores (KIDMED) of children and adolescents with Down Syndrome (DS) and their non-DS siblings. Methods: This cross-sectional study was carried out 57 participants divided into two groups, consisting of 34 DS individuals and 23 control siblings, in Kayseri/Turkey. Socio-demographic data, anthropometric measurements, food consumption and feeding difficulties were recorded face to face. Dietary patterns are evaluated by the Mediterranean Diet Quality Index (KIDMED). The physical activity was measured with the Physical Activity Questionnaire for Older Children (PAQ-C). Results: The rates of overweight and obesity were higher in the DS group compared to siblings according to WHO BMI-z scores classification (p=0.002). Even using Turkish DS-specific growth curves, overweight and obesity rates were higher (p=0.041). No statistical difference was found in energy and macronutrient intake between groups. The mean KIDMED scores also did not differ between the groups but we found that most of the children with DS have moderate adherence and most siblings have high adherence to the Mediterranean diet (p=0.037). The PAQ-C scores were lower in the DS group compared to their siblings (p=0.039). Conclusion: We conclude that children and adolescents with DS have higher rates of overweight and obesity than siblings even using DS-specific growth curves despite the similar dietary patterns, energy and macronutrient intake. To prevent obesity in children and adolescents with DS, it is important to evaluate their growth and development considering nutritional needs and give specific nutritional recommendations that contribute to better dietary patterns.
