Gizem Aytekin Şahin

Makale/Derleme | 2022 | Life Sciences306 ( 2022 ) , pp.1 - 15

This study aimed to measure total aflatoxin (AF) (AFB1, AFB2, AFG1, and AFG2) and ochratoxin A (OTA) levels in dried fruit samples and to evaluate the potential dietary exposure and cancer risk to these mycotoxins in Kayseri/Türkiye. Dried fruit samples were collected between April–May 2021. A total of 11 dried grapes and apricot samples, 7 dried fig and plum samples were collected. Total aflatoxins and OTA in dried fruits were determined by ELISA method. Then, the margin of exposure (MOE) and cancer risk were calculated. Total AF was detected in dried fruit samples between 42.86%, and 100%. Between 18.18% and 57.14% of samples exce . . .eded the European Commission (EC) limits for total AF. Moreover, OTA was detected in all samples. Between 71.43% and 100% of samples exceeded the EC limits for OTA. Cancer risk due to OTA exposure was higher than total AF and it was determined that OTA exposure could pose a risk for public health (MOE Daha fazlası Daha az

Gizem Aytekin Şahin

Makale/Derleme | 2023 | Nutrition and Food Scienceearly access ( early access ) , pp.1 - 15

Purpose This study aims to evaluate the nutrient profile, carbon footprint and water footprint of one-month menus presented in five hospitals in Turkey and compare their environmental impacts with that of the Mediterranean diet. Design/methodology/approach The energy and nutrient content of menus were compared with recommendations of the Turkey Dietary Guidelines (TUBER) 2022. Nutrient profiles of hospital menus were evaluated using Nutrient Rich Food 9.3 (NRF 9.3) and SAIN-LIM models. The carbon and water footprints of the menus were calculated and compared with those of the Mediterranean diet. Findings Menus’ energy and nutrient c . . .ontent did not conform with TUBER 2022. The SAIN-LIM score of Hospital A (5.7 ± 1.1) was significantly higher than that of Hospitals C (4.8 ± 0.7, p = 0.001) and E (5.1 ± 0.7, p = 0.025). The carbon footprint of Hospital A was significantly lower (2.6 ± 0.3 kg CO2 eq/person/day) and that of Hospital D (4 ± 0.9 kg CO2 eq/person/day) was significantly higher than those of others (p < 0.001). While other menus were similar (p > 0.05), the water footprint of Hospital A was significantly lower (3.5 ± 0.7 L/kg, p < 0.001). In addition, if the menus were suitable for the Mediterranean diet, a reduction of 2.2–23.4% in the carbon footprint and 37.5–58.6% in the water footprint could be achieved. Moreover, menus’ carbon and water footprints were negatively correlated with NRF 9.3 and SAIN-LIM scores. Research limitations/implications The primary aim should be to ensure that the planned menus follow the dietary guidelines. In addition, it is an undeniable fact that sustainable nutrition is a complex process with many dimensions. However, it seems possible to improve the nutrient profiles of the menus and reduce their environmental footprint with minor changes to be made in food services. Practical implications It seems possible to improve the nutrient profiles of the menus and reduce their environmental footprint with minor changes. For both health and environmental impacts, food services should switch to menus suitable for the Mediterranean diet. Originality/value The findings provide new insights into hospital menus’ quality and environmental impact Daha fazlası Daha az

Gizem Aytekin Şahin

Makale/Derleme | 2023 | British Food Journal125 ( 3 ) , pp.1054 - 1066

Purpose There are many studies investigating people’s eating habits during the COVID-19 period, and people have been encouraged to eat healthier. Healthy nutrition is made possible by making healthy food choices and food labels are one of the tools that help consumers make healthy food choices. Therefore, the primary aim of this study was to evaluate the impact of the COVID-19 pandemic on consumers’ food label reading behaviours and their level of trust in food labels. Design/methodology/approach This cross-sectional study was conducted on 1,012 adults aged 18–65 years from seven different regions of Turkey. Participants’ food label . . . reading behaviours and their trust in food label information were assessed using an online questionnaire, and COVID-19 fear scores were determined using the fear of COVID-19 scale (FCV-19S). Findings Although not statistically significant, participants’ rate of reading food labels increased during the pandemic (65.6% vs 68.7%, p = 0.078). On the contrary, trust in label information decreased significantly (52.1% vs 43.9%, p < 0.001). In addition, increased COVID-19 fear was associated with an increased rate of food label reading and decreased trust in the label information (p < 0.001). Research limitations/implications Because of the study’s cross-sectional nature, the authors cannot provide a causal link between COVID-19 fear and food label reading behaviours and trust in food label information. However, it is difficult to investigate this causal link due to difficulties in studies of consumer behaviour and food choice (e.g. multifactorial effects and complexity). Second, because the present study’s findings were based on self-report data, there may be a risk of resource bias. Nevertheless, the authors think that this study will shed light on future studies as it is the first time that the COVID-19 pandemic has investigated consumers’ food label reading habits and their trust in food labels. Practical implications Considering the pandemic as an opportunity to change consumer behaviour, it may be useful to provide food label reading education to consumers, especially during this period. In addition, the information given on the label should be clear and understandable for a better understanding of the food label information. Furthermore, it may be beneficial to conduct food inspections more frequently and share the results with the public to increase consumers’ trust in food labels. Moreover, as the food system shifts towards a “new normal”, it is critical for policymakers to understand the changes in consumer perceptions, preferences and trust in foods. Originality/value COVID-19 fear affected consumers’ food label reading behaviours. As far as the authors know, there is no study about the effects of COVID-19 on consumers’ food label reading behaviours Daha fazlası Daha az

Gizem Aytekin Şahin

Makale/Derleme | 2019 | Turkiye Klinikleri J Health Sci.4 ( 3 ) , pp.348 - 357

Otizm spektrum bozukluğu (OSB), günümüzde oldukça yaygın görülen nörogelişimsel bir hastalıktır. Genetik, biyolojik ve çevresel faktörlerin hastalık gelişiminde rolü olduğu düşünülmektedir. Yapılan çalışmalar, çevresel kirleticilere maruziyetin genetik duyarlılığı olan bireylerde nörogelişimsel bozukluk riskinin artmasında rol oynayabileceğini göstermiştir. Endokrin bozucu bileşikler, bu çevresel kirleticilerin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Endokrin bozucular kısaca, “Vücutta görev yapan hormonların metabolizmasını etkileyen kimyasal maddeler” olarak tanımlanmıştır. Özellikle cıva, kurşun, bisfenol A, fitalatlar gibi çevresel . . . toksik maddelere maruz kalmanın OSB riskinin artışı ile ilişkili olabileceği ileri sürülmektedir. Özellikle prenatal ve perinatal dönemdeki maruziyetin ciddi risk oluşturduğu öne sürülmüştür. Bu çalışmada, literatürde OSB gelişim riski ile ilişkilendirilmiş endokrin bozuculardan bisfenol A, fitalatlar, dioksinler, poliklorlu bifeniller ve ağır metallerin OSB gelişimindeki potansiyel rollerinin tartışılması amaçlanmıştır Daha fazlası Daha az

Neşe KAYA

Bilimsel Araştırma Etkinlikleri | 2022 | 10. Ulusal Sağlıklı Yaşam Kongresi , pp.22 - 22

Giriş - Amaç: Yeme bozukluklarının artışı, obezite ile birlikte ivme kazanmıştır ve artan mortalite ile ilişkilidir. Bu nedenle yeme bozukluklarının altında yatan mekanizmaları araştırmak ve çözüm yolları bulmak önem teşkil etmektedir. Duygusal yeme ve kısıtlı yeme davranışı gibi yeme davranışı kalıplarının yeme bozuklukları patofizyolojisinde birer faktör olduğu, sezgisel yemenin ise yeme bozukluklarının önlenmesi ve progresyonunun iyileştirilmesinde etkili olduğu vurgulanmaktadır. Bu nedenle bu çalışmanın amacı da sezgisel yeme, kısıtlı yeme davranışı ve duygusal yeme davranışları arasındaki ilişkiyi değerlendirmek ve tüm bu bileş . . .enlerin yeme davranışı kalıpları içerisindeki yerini ifade etme amacıyla literatüre yeni bir çalışma kazandırmaktır. Yöntem - Gereçler: Bu çalışma 26 Mart 2021-12 Nisan 2021 tarihleri arasında Google Formlar ile oluşturulan çevrimiçi anket ile 18-65 yaş arası katılımcılar üzerinde yürütülmüştür. Çalışmanın örneklem sayısı literatürdeki çalışmalar göz önünde bulundurularak G-Power programından yararlanılarak % 95 test gücü, α=0.05 yanılma payı ile 262 olarak hesaplanmış, çalışma sonunda 522 katılımcıya ulaşılmıştır. Çalışma için etik kurul izni ve katılımcıların onamı alınmıştır. Katılımcılara sosyodemografik özellikleri ve genel beslenme alışkanlıklarına ilişkin bir anket, sezgisel yeme durumlarını saptamak için Sezgisel Yeme Ölçeği-2 (SYÖ-2), kısıtlı yeme davranışları ve duygusal yeme durumlarını belirlemek için Hollanda Yeme Davranışı Anketi’nin (DEBQ) duygusal yeme ve kısıtlı yeme davranışları alt ölçekleri uygulanmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel analizleri IBM SPSS (IBM Corp., Windows için Versiyon 26.0) ile gerçekleştirilmiş, elde edilen kategorik veriler sayı ve yüzde, nicel değişkenler ortalama, standart sapma, minimum ve maksimum istatistikler ile özetlenmiş, bağımsız iki grup karşılaştırmaları t testi ile yapılmış ve nicel değişkenler arası ilişkiler ise Pearson Korelasyon katsayısı ile ölçülmüştür. Tüm analizlerde istatistiksel anlamlılık düzeyi % 5 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen katılımcıların % 23,95’i erkek, % 76,05’i kadındır. Yaş ortalamaları 30,33±9,35’dir. Beden Kütle İndeksi (BKİ) ortalamaları ise 24,12±4,62 kg/m2 olarak belirlenmiş olup katılımcıların % 59,2’si normal BKİ kategorisinde (18,5-24,9 kg/m2) yer almıştır. Tüm katılımcılara ait SYÖ-2 toplam puan ortalaması 3,38±0,66, DEBQ Kısıtlı Yeme Davranışı Alt Ölçeği toplam puan ortalaması 2,79±0,88 ve DEBQ Duygusal Yeme Alt Ölçeği toplam puan ortalaması ise 2,23±1,19 olarak saptanmıştır. Ölçek puanları cinsiyetler arasında karşılaştırıldığında DEBQ Kısıtlı Yeme Davranışı Alt Ölçeği ve Duygusal Yeme Alt Ölçeği icin erkeklerin ortalamaları kadınların ortalamalarından istatistiksel açıdan anlamlı olarak duşuk bulunmuştur ( Daha fazlası Daha az

Neşe KAYA | Mualla AYKUT | Neriman İNANÇ

Makale/Derleme | 2012 | Beslenme Ve Diyet Dergisi , pp.2 - 11

Amaç: Türkiye’de bebeklerin neredeyse tamamı doğumdan sonra bir süre anne sütüyle beslenmekteyken, ilk 6 ay sadece anne sütüyle beslenen bebeklerin oranı %41.6’dır. Çalışmalar, sadece anne sütüyle beslenme ve emzirme süresinin arttırılması için annelere verilen eğitimin etkisini ortaya koymuştur. Bu araştırma gebelere verilen emzirme eğitiminin anne sütüyle beslenme ve emzirmeye ilişkin davranışlara etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bireyler ve yöntem: 2008’de Kayseri Melikgazi Sağlık Grup Başkanlığı Sağlık Ocağı Bölgeleri’nde gebeliklerinin son trimesterlerindeki tüm kadınların araştırma kapsamına alınması planlanmış, eğiti . . .m ve kontrol grupları belirlenmiştir. Eğitim (155) ve kontrol (149) grubundan 304 kadınla araştırma tamamlanmıştır. Eğitim öncesinde gebelerin anne sütü, emzirme konusundaki bilgi düzeyleri ölçülmüş, eğitim grubuna anne sütü ve emzirme konusunda eğitim verilmiştir. Doğumdan sonra iki grubun emzirmeye ilişkin davranışları sorgulanarak eğitimin etkinliği değerlendirilmiştir. Veriler anket formuyla yüz yüze görüşülerek toplanmış, SPSS 13.0 paket programında ki-kare, Student t testiyle analiz edilmiştir. Bulgular: İki gruptaki annelerin sosyodemografik özellikleri istatistiksel açısından farklı değildir. Gebeliklerinde “bebeğe kaç ay sadece anne sütü verilmelidir?” sorusuna 6 ay cevabını verenlerin oranı kontrol grubunda (%94.6), eğitim grubundan (%82.6) yüksektir (p0.05). Eğitim grubundaki annelerin gece emzirmeleri %78.1, kontrol grubundakilerin %67.1’dir ( Daha fazlası Daha az

Neşe KAYA

Makale/Derleme | 2014 | Beslenme ve Diyet Dergisi , pp.116 - 124

Amaç: Bu araştırma, tip 1 diyabet tanısı almış 0-5 yaş grubu çocuklarda tip 1 diyabet oluşumunu etkileyebilecek beslenme ile ilgili etmenlerin incelenmesi, anne sütü alım durumlarının ve tamamlayıcı besine geçiş dönemlerindeki beslenme özelliklerinin saptanması amacıyla yürütülmüştür. Bireyler ve Yöntem: Araştırmaya, 0-5 yaşları arasında, 36 tip 1 diyabetli çocuk (14 erkek, 22 kız) alınmış ve ebeveynlerine anket formu uygulanmıştır. Ayrıca çocukların bir günlük besin tüketim kayıtları ve antropometrik ölçümleri alınarak beslenme durumları incelenmiştir. Bulgular: Çocukların %55.6’sının doğumdan sonra ilk bir saat içerisinde anne süt . . .ü aldığı, %8.3’ünün 0-3 aylık dönemde anne sütü alımının kesildiği, %68.3’ünün ilk 6 ay yalnızca anne sütü aldığı, tamamlayıcı besinlere %11.1’inin 0-3 aylık dönemde ve %52.8’sinin 7-9 aylarda başladığı belirlenmiştir. 0-6 ayda inek sütüne başlayan çocuk olmadığı ve %55.6’sının inek sütüne 10-12 ayda başladığı, tahıllara %41.7’sinin 7-9 ayda başladığı ve %66.7’sinin hiç D vitamini takviyesi almadığı saptanmıştır. Sonuç: Çocukların diyabet etiyopatogenezinde etkili olabilecek, inek sütü ve tahıllar gibi besinlere erken dönemlerde Daha fazlası Daha az

Neşe KAYA

Bilimsel Araştırma Etkinlikleri | 2019 | 2. Uluslararası Sağlıklı Beslenme Kongresi , pp.207 - 208

Günümüzde çocukların günlük yaşantısının bir parçası haline gelen dijital oyunların, oynanış şekli ve oyun başında geçen süre düşünüldüğünde, sedanter yaşama ve sağlıksız beslenme tercihlerine neden olmakta ve obezite riskini etkilemektedir. Bu çalışma; çocuklarda dijital oyun bağımlılığı ve obezite arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amacı ile Kayseri ili merkezinde bulunan üç farklı devlet ortaokulunda eğitim gören yaşları 12-14 olan 795 adölesan birey üzerinde yürütülmüştür. Bireylere “Dijital Oyun Bağımlılığı Ölçeği”, “Çocuk Fiziksel Aktivite Anketi” besin tüketim sıklığı kaydı uygulanmış ve antropometrik ölçümleri alınmıştır . . .. Bireylerin %48.2’si erkek, %51.8’i kız, yaş ortalamaları 12.8±0.6 yıldır. Erkeklerin vücut ağırlığı, boy uzunluğu, beden kütle indeksleri (BKİ), bel çevresi uzunluklarının, dijital oyun puanları ve fiziksel aktivite puanlarının ortanca değerlerinin kızlara göre daha yüksek olduğu saptanmıştır (p0.05). Dijital oyun bağımlılığı derecesine göre değerlendirildiğinde erkeklerin dijital oyun bağımlılığının daha fazla olduğu (erkek: %8.4 bağımlı grup, kız: %2.4 bağımlı grup) saptanmıştır ( Daha fazlası Daha az

Neşe KAYA | Aslı Gizem ÇAPAR | Neriman İNANÇ | Eda BAŞMISIRLI | Yusuf AYKEMAT

Makale/Derleme | 2023 | Int J Environ Res Public Health20 , pp.849 - 849

Abstract: Nutrition is a public health issue. Amongst populations of refugees, unmet nutritional needs have been identified. The aim of this study was to evaluate the nutritional status of Syrian refugees living outside the refugee camps in Kayseri, Turkey. Socio-demographic data and anthropometric measurements of the refugees were collected. The relationship between diet quality, which was assessed through the Healthy Eating Index (HEI-2010), and factors (including the duration of time spent outside the refugee camp, income, obesity, and waist circumference) were measured. Four hundred refugees participated in this study. The major . . .ity of refugees (77.8%) reported a ‘poor’ diet, with the remaining filling into the ‘needs improvement’ based on HEI-2010 scores. The average consumption of fruits in the study group was 101.9 g per day (g/day), while the average consumption of vegetables was 142.2 g/day. When the relationships were examined between BMI, HEI-2010 score, the time spent as a refugee, and waist circumference, statistically significant relationships were found (p < 0.001). In the linear regression analysis based on these relationships, when the results were adjusted for age and gender factors, it was observed that for every year spent as a refugee, BMI score increased by 0.17 units, and waist circumference increased by 1.14 units (p < 0.05). As a result, this study showed that refugees have low-income-related nutritional risks. In conclusion, ensuring that refugees have access to adequate nutrient-rich food is essential; therefore, analyzing and improving nutritional standards for refugees are suggested to be part of the strategies of the public and primary health care systems Daha fazlası Daha az

Neşe KAYA

Makale/Derleme | 2023 | Topics in Clinical Nutrition , pp.271 - 262

This study aimed to compare the diagnostic accuracy of Pediatric Nutrition Screening Tool (PNST) and Pediatric Yorkhill Malnutrition Score (PYMS) in Turkish pediatric inpatients. A cross-sectional study was conducted on 996 inpatients aged 1 to 16 years. The prevalence of malnutrition was 31.8%. The PNST identified 28.7% (original cutoffs) and 62.6% (adjusted cutoffs) of patients as at risk, whereas PYMS categorized 44.3% as at high risk of malnutrition. The sensitivity of PNST with original cutoffs (52.1%) was lower than that of PYMS (85.2%) and PNST with adjusted cutoffs (83.3%), especially for acute malnutrition (67.6% vs 95.3% a . . .nd 94.6%, respectively). Considering the importance of early identification and treatment of malnutrition, PYMS and PNST with adjusted cutoffs may be useful as a screening tool in this population Daha fazlası Daha az

Eda BAŞMISIRLI | Neriman İNANÇ

Makale/Derleme | 2022 | Progress in Nutrition , pp.271 - 262

Abstract. Aim: Early diagnosis of malnutrition is important in hospitalized children. Since the effectiveness of screening tools is still unclear, this study was conducted to assess the risk of malnutrition with PYMS and STRONGkids in inpatients children and to compare them with their anthropometric measurements. Material and Methods: In this cross-sectional study, the risk of malnutrition was determined by PYMS and STRONGkids in 222 patients aged from 1 to 16 years old. Results: According to the BMI values of the patients, 84.7% were normal and 15.3% were acute malnourished. Severe and moderate stunting was detected 8.1% and 11.3% . . .of chronic malnourished patients respectively. In the patients without acute malnutrition, the low malnutrition risk was found 55.0% of the patients with PYMS whereas 42.9% with STRONGkids. The detection rate of the moderate risk with STRONGkids (47.1%) was higher than those PYMS (22.2%). The detection rate of high malnutrition risk with PYMS (22.8%) was higher than those STRONGkids (10.1%). In the patients with acute malnutrition, PYMS could not detect low and moderate malnutrition risk. The detection rates with STRONGkids were 6.1% for low and 36.4% for moderate risk. STRONGkids’ ability to detect patients with high malnutrition risk was lower (58.3%) than that of PMYS (100%). Significant changes were determined between the patients with low, moderate and high malnutrition risk regarding anthropometric measurements by STRONGkids ( Daha fazlası Daha az

Gizem Aytekin Şahin | Neşe KAYA

Makale/Derleme | 2020 | Beslenme ve Diyet Dergisi48 ( 1 ) , pp.10 - 19

Amaç: Bu çalışmada, diyetisyen tarafından verilen kapsamlı bir tamamlayıcı beslenme eğitiminin annelerin bilgi düzeyi ve tamamlayıcı beslenme uygulamaları üzerine etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bireyler ve Yöntem: Araştırmaya henüz tamamlayıcı beslenmeye başlamamış 3-5 aylık bebeği olan 83 anne dahil edilmiştir. Katılımcılar eğitim grubu (n=42 anne ve bebek) ve kontrol grubu (n=41 anne ve bebek) olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Verilerin toplanmasında sosyo-demografik özellikler ve tamamlayıcı beslenme konusundaki bilgi düzeyine yönelik soruları içeren anket formu kullanılmıştır. Eğitim grubundaki annelere ilk görüşmed . . .e tamamlayıcı beslenme hakkında bilgisayar destekli bir eğitim ve bilgilendirici bir kitapçık verilmiştir. Kontrol grubundaki anneler ise rutin poliklinik izlemlerinde bilgilendirilmiş ve poliklinikte kullanılmakta olan broşür verilmiştir. Anneler tamamlayıcı beslenmeye başladıklarında yapılan 2. görüşmede annelerin tamamlayıcı beslenmeye başlama nedenleri ve bebeklerine ilk olarak verdikleri tamamlayıcı besinler sorgulanmıştır. Tamamlayıcı beslenmeye başladıktan 3 ay sonra yapılan 3. görüşmede ise tamamlayıcı beslenme bilgi düzeyine yönelik sorular tekrarlanmıştır. Bulgular: Eğitim grubundaki annelerin tamamlayıcı beslenme bilgi düzeyi puanlarının kontrol grubundan daha yüksek olduğu saptanmıştır (eğitim: 20.0, kontrol: 14.0 puan, Daha fazlası Daha az