Yemeyle-ilgili eko-kaygı anketinin türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenilirlik çalışması

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.advisorÇapar, Aslı Gizem
dc.contributor.authorSaban, Gaye
dc.date.accessioned2025-02-24T15:54:38Z
dc.date.available2025-02-24T15:54:38Z
dc.date.issued2023
dc.departmentEnstitüler, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
dc.description.abstractBu çalışma eko-kaygı seviyesini ve yeme ile ilgili davranışlardaki değişiklikleri taramak için kısa, doğrulanmış bir araç olan 'Eating-Related Eco-Concern Questionnaire' ölçeğinin (Yemeyle-İlişkili Eko-Kaygı Anketi) Türkçeye çevrilmesi, kültürlerarası uyarlanmasının sağlanması, güvenilirlik ve geçerlilik psikometrik özelliklerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Kasım 2023- Şubat 2024 tarihleri arasında çalışmaya katılmaya gönüllü olup Mersin'de yaşayan 18-65 yaş arası katılımcılarla gerçekleştirilmiştir. Veriler yüz yüze toplanmıştır. Açıklayıcı faktör analizi için 200 kişi ve doğrulayıcı faktör analizi için de 242 kişi olmak üzere toplam 442 kişi örneklem grubunu oluşturmuştur. Ölçeğin dil geçerliliği çeviri-geri çeviri yöntemi ile sağlanmıştır. Kapsam geçerliliğini değerlendirmek amacıyla Davis tekniğiyle KGO ve KGİ değerleri 1 olarak hesaplanmış olup bu değerler kapsam geçerliliği için yeterli görülmüştür. Ölçeğin yüzey geçerliliğini sağlamak amacıyla 40 kişi üzerinde pilot çalışma yapılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliği AFA ve DFA ile saptanmıştır. AFA sonucunda tüm istatistiklerin yeterli düzeyde olduğu 3 faktörlü bir yapının varlığı görülmüştür. Bu yapı DFA analizi ile başka bir örneklem (katılımcı grubu) ile ayrıca test edilmiştir. Tüm indekslere göre verinin modele uyumlu olduğu başka bir deyişle verinin modeli doğruladığı çıkarımında bulunulmuştur. DFA çalışmasına dahil olan 106 kişi ile test tekrar uygulanmıştır ve test-tekrar test tutarlılığı ICC istatistikleri ile incelenmiştir. Faktör 2 için görece düşük olsa da diğer faktörler ve toplam ölçek skoru için yeterli düzeyde (>0,70) olduğu görülmüştür. Yukarıda ele alınan madde analizi, AFA, DFA ve test-tekrar test sonuçları tümel olarak değerlendirildiğinde ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğu özellikle toplam ölçek skoru kullanımı bakımından çok iyi düzeyde istatistikler hesaplandığı görülmektedir. Değişen iklimle ilgili endişeler nedeniyle yetişkinlerin gıda seçimleri yaparken ekolojik etkiyi ne ölçüde dikkate aldıklarını değerlendiren, 10 maddelik bir ölçek olan Yemeyle-İlişkili Eko-Kaygı Anketi Türkçeye uyarlanmış geçerli ve güvenilir bir ölçektir.
dc.description.abstractThis study was conducted to translate the Eating-Related Eco-Concern Questionnaire, a short, validated tool for screening the level of eco-concern and changes in eating-related behaviors, into Turkish, to ensure its cross-cultural adaptation, and to examine its reliability and validity psychometric properties. The study was conducted between November 2023 and February 2024 with participants aged 18-65 years who volunteered to participate in the study and lived in Mersin. Data were collected face-to-face. A total of 442 participants (200 for exploratory factor analysis and 242 for confirmatory factor analysis) constituted the sample group. The language validity of the scale was ensured by the translation-back translation method. In order to evaluate the content validity, the CSR and CGI values were calculated as 1 with the Davis technique and these values were deemed sufficient for content validity. A pilot study was conducted on 40 participants to ensure the face validity of the scale. The construct validity of the scale was determined by EFA and CFA. As a result of EFA, it was seen that there was a 3-factor structure in which all statistics were at a sufficient level. This structure was further tested with another sample (participant group) by CFA analysis. According to all indices, it was inferred that the data were compatible with the model, in other words, the data confirmed the model. The test was re-tested with 106 participants who were included in the CFA study and the test-retest consistency was examined with ICC statistics. Although it was relatively low for Factor 2, it was found to be sufficient (>0.70) for the other factors and the total scale score. When the item analysis, EFA, CFA and test-retest results discussed above are evaluated holistically, it is seen that the scale is valid and reliable, especially in terms of the use of total scale score, very good statistics are calculated. The Eating-Related EcoConcern Questionnaire, a 10-item scale that assesses the extent to which adults consider ecological impact when making food choices due to concerns about the changing climate, is a valid and reliable scale adapted into Turkish.
dc.identifier.endpage105
dc.identifier.startpage1
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=usXiZIM9Lp0wk-YzRoaT--lLGNWRXPciM8k_VKTHqBi3MY4FUaRTPcDxNK0E8UXU
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.14440/51
dc.identifier.yoktezid883941
dc.institutionauthorSaban, Gaye
dc.language.isotr
dc.publisherNuh Naci Yazgan Üniversitesi
dc.relation.publicationcategoryTez
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_TEZ_20250201
dc.subjectBeslenme ve Diyetetik
dc.subjectNutrition and Dietetics
dc.subjectEko-kaygı
dc.subjectGeçerlilik
dc.subjectGüvenilirlik
dc.subjectÖlçek
dc.subjectSürdürülebilir beslenme
dc.subjectEco-anxiety
dc.subjectReliability
dc.subjectScale
dc.subjectSustainable nutrition
dc.subjectValidity
dc.titleYemeyle-ilgili eko-kaygı anketinin türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenilirlik çalışması
dc.title.alternativeTurkish adaptation of the eating-related eco-concern questionnaire: validity and reliability study
dc.typeMaster Thesis

Dosyalar

Koleksiyon

Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tez Koleksiyonu