Compliance of the money demand and ıntermediate target in Turkey: Structural breaks and ardl analysis

In the study, were exemined determinants of the demand of money, stability of the money demand and relationship between interim goals-money policy in the 2002-2017 period in Turkey under the Monetarist Approach. For testing the stability of the variables was used Peron (1997) structural break unit root test, Autoregressive Distributed Lag (ARDL) analysis was used for relations between variables and was used CUSUM and CUSUMQ tests for the stability of the money demand. According to the ARDL analysis results; GDP and interest rates were not only effect to the demand of money, but also exchange rate, bond and stocks demands were effective indicators on the demand of the money in the 2002-2017 period in Turkey. In this context, it has been determined that the most important variable affecting the short term and long term of money demand is the real effective exchange rate and the effect of stock demand on money demand is weaker than the other variables. However, CUSUM and CUSUMQ tests revealed that money demand was stable in Turkey in 2002-2011 and 2013- 2017 periods, but is unstable in 2011-2013 period. In this view, interest rate and monetary aggregates were used together by CBRT which may not be a suitable policy for the 2011- 2013 period. In this period, targeting the monetary aggregates as intermediate target beside short run interest rate by CBRT seems to have led to an increment in total demand and inflation rate. From this viewpoint, it may be said that the monetary aggregates should not be changed considerably during instable periods of money demand in order to decrease the inflation rate permanently.

Çalışmada, para talebini etkileyen unsurlar incelenmiş, para talebinin istikrarlı olup olmadığı ve ara amaç-para talebi arasındaki ilişkiler değerlendirilmiştir. Değişkenlerin durağanlığının sınanmasında Peron (1997) yapısal kırılmalı birim kök testi kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiler Gecikmesi Dağıtılmış Otoregresif Model (ARDL) analizi, para talebinin istikrarı CUSUM ve CUSUMQ testleri ile incelenmiştir. ARDL analizi sonucunda elde edilen bulgulara göre Türkiye’de 2002-2017 döneminde para talebi üzerinde sadece gelir düzeyi ve faiz etkili değil, döviz kuru, tahvil talebi ve hisse senedi de etkilidir. Bu kapsamda, para talebini kısa ve uzun dönemde etkileyen en önemli değişkenin reel efektif döviz kuru olduğu, hisse senedi talebinin ise para talebi üzerindeki etkisinin ise diğer değişkenlere göre daha zayıf olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte, CUSUM ve CUSUMQ testleri sonuçları, Türkiye’de M2 para talebinin 2002-2011 ve 2013-2017 dönemlerinde istikrarlı, 2011-2013 döneminde istikrarsız olduğunu ortaya koymuştur. Bu anlamda, 2011-2013 döneminde, hem faiz oranı hem de parasal büyüklükler birlikte kullanıldığı için; ara amaç-para politikasıyla uyumlu hareket edilmediği söylenebilir. TCMB’nin para politikası aracı olarak parasal büyüklükleri kullanması, para talebinin istikrarsız olması nedeniyle, toplam talebin artmasına ve enflasyonun tekrar artış göstermesine yol açmıştır. Bu anlamda dikkat edilmesi gereken eğer enflasyon oranında kalıcı bir iyileşme sağlamak isteniyorsa, para talebinin istikrarlı olmadığı dönemlerde, parasal büyüklüklerle ilgili çok fazla değişikliğe gidilmemesi gerektiğidir.