Toprak dolgu barajlar için risk değerlendirmesi
[ X ]
Tarih
2014
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Uluslararası KatılımlıIV. UlusalBaraj GüvenliğiSempozyumu Bildiri Kitabı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Dünya nüfusundaki hızlı artış ile doğru orantılı olarak insanların suya olan ihtiyaçları da artmaktadır. İnşaat mühendisliği alanındaki gelişmeler daha yüksek barajların yapılmasına ve baraj göllerinde tutulan suyun geçmiş yıllara göre çok daha büyük miktarlara ulaşmasına imkân sağlamaktadır. Barajların sulama, elektrik enerjisi üretimi, taşkından koruma ve içme suyu depolama gibi çok çeşitli amaçları vardır. Ancak inşaat veya işletme aşamalarında meydana gelebilecek aksaklıklar baraj yıkılmalarına sebep olmaktadır. Baraj yıkılmalarının çevresel ve ekonomik etkilerinin yanında, yıkılma sonucunda çok ciddi can kayıpları da meydana gelmektedir. Oluşabilecek kayıpları azaltmanın en etkili yolu baraj yıkılma süresinin hesaplanması ve erken uyarı sistemlerinin kullanılmasıdır. Baraj güvenliği için risk, barajda herhangi bir aksaklığın meydana gelme olasılığının sayısal olarak ifade edilmesidir. Özellikle ekonomik yetersizlikler sebebiyle tüm barajlara eşit kaynak aktarılması ve yüksek maliyet gerektirecek incelemeler gerçekleştirilmesi zordur. Bu sebeple baraj risk değerlendirmeleri yapılarak öncelikle yüksek risk değerine sahip ve yıkılma durumunda çevresinde yaşayan insanları tehdit etme olasılığı en yüksek barajlar belirlenerek bu barajlar üzerinde detaylı araştırmalar yapılmalıdır. Bu çalışmanın amacı Türkiye’den seçilen bir baraj üzerinde yıkılma parametrelerini belirleyerek, bu barajın risk değerlendirmesini yapmaktır. Risk analizi için Utah Üniversitesi tarafından Federal Emergency Management Agency’nin (FEMA) kullanımı için hazırlanmış olan EXCEL tabanlı risk analizi yazılımı (FEMA Risk Tool) kullanılmıştır. İncelenen barajın risk analizi sonuçlarına göre; borulanma durumu için risk değerinin yüksek olduğu görülmüş ve alınabilecek önlemler açıklanmıştır. Geliştirilen yazılım, barajların hızlı ve etkili bir şekilde sıralanmasına olanak sağladığı için çok sayıdaki baraj üzerinde kısa sürede uygulanabilmektedir.,People's water needs are increasing in direct proportion along with the rapid increase in world population. Advances in civil engineering are intended to allow building higher dams and to store water in dam reservoirs much more than past years. Dams have different purposes such as irrigation, hydropower, flood control and drinking water storage. Errors during construction and operation periods of dams could cause dam failures. The effects of dam failures could be environmental and economic as well as failures could cause loss of life. Calculating dam failure time and using early warning systems could prevent loss of life and property damages. Risk in dam safety means, numerical probability of misoperation of any dam part. Because of economical deficiencies, it is hard to pay equal attention or to make high cost detailed examinations for all dams. For this reason risk assessment must be performed for all dams and detailed research could be made for dams that have high risk value or dams that could threat population living near dam. The aim of this study is to clarify dam failure modes and to make risk analysis of a dam from Turkey. For this purpose, an Excel based risk analysis tool was used. This tool was created by UTAH State University for the use of Federal Emergency Management Agency (FEMA). Results of risk analysis showed that piping failure risk value is high for embankment dams and recommended actions for this failure mode is explained. This software helps to sort dams effectively and fast. So it can be applied many dams in a short time.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Baraj güvenliği, risk analizi, baraj yıkılma parametreleri, risk değerlendirme
Kaynak
Uluslararası Katılımlı IV. UlusalBaraj GüvenliğiSempozyumu Bildiri Kitabı
