Yazar "Ünal, Gizem" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • [ X ]
    Öğe
    Fitness merkezlerinde egzersiz yapan sporcuların besin seçimi, besinsel ergojenik destek kullanımı ve sosyal görünüş kaygısının değerlendirilmesi
    (Nuh Naci Yazgan Üniversitesi, 2022) Ünal, Gizem; Aykut, Mualla
    Bu çalışmanın amacı, Karabük spor salonlarında egzersiz yapan bireylerin; besin seçimlerini etkileyen faktörleri, besinsel ergojenik destek kullanımını ve sosyal görünüş kaygı düzeylerini belirlemektir. Araştırma, Karabük Merkezde düzenli olarak faaliyet gösteren altı spor salonu arasında çalışmaya izin veren iki spor salonunda gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın katılımcıları bu spor salonlarına üye olan 365 gönüllü katılımcıdan oluşmaktadır. Beş bölümden oluşan anket yüz yüze görüşme tekniği ile uygulanmıştır. Katılımcıların besin seçim faktörleri Besin Seçim Anketi (FCQ) ile, sosyal görünüş kaygı düzeyleri ise Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği (SGKÖ) ile belirlenmiştir. Bu çalışmada, katılımcıların %47,9'u kadın, %52,1'i erkektir. Yaş ortalaması 26,1±7,7 yıl ve beden kütle indeksi (BKİ) ortalaması 24,6±4,14 kg/m² olarak hesaplanmıştır. Bireylerin egzersiz amaçlarının en yüksek oranda; sağlığı korumak (%78,6), kas gücünü ve yağsız kas hacmini artırmak (%74,5) ve formda kalmak (%73,7) olduğu ortaya çıkmıştır. Katılımcıların %28,5'inin uyguladığı bir diyet olduğu saptanmıştır. En çok uygulanan diyetler sırasıyla; dengeli beslenme (%59,6), yüksek proteinli diyet (%9,6) ve aralıklı oruç (%8,6) olarak belirlenmiştir. Katılımcıların %56,2'sinin 3 ana öğün, %36,2'sinin ise 3 ana öğünden daha az tükettiği saptanmıştır. Katılımcıların besin seçimlerini etkileyen en önemli faktörlerin, vücut ağırlığı kontrolü (3,09±0,88), sağlık (3,07±0,64) ve ulaşılabilirlik (2,86±0,74) olduğu tespit edilmiştir. En az önemli faktör puanının ise etnik faktörler (2,13±0,85) olduğu saptanmıştır. Besin seçimi faktörlerinden; besinsel içerik (p=0,008) ve vücut ağırlığı kontrolü (p<0,001) ölçek puanları, ergojenik destek kullananlarda kullanmayanlara göre anlamlı olarak yüksek bulunmuştur. Ayrıca SGKÖ puanı ile besin seçimi faktörlerinden vücut ağırlığı kontrolü ölçek puanı arasında pozitif yönlü zayıf bir korelasyon olduğu tespit edilmiştir (p<0,001). Katılımcıların %45,5'inin besinsel ergojenik destek kullandığı belirlenmiştir. Ergojenik destek kullanma oranı erkeklerde %49,5, kadınlarda ise %41,1 olarak bulunmuştur. Katılımcıların ortalama 2,5±1,5 adet ergojenik destek kullandığı tespit edilmiştir. Kullanılan ortalama ergojenik destek sayısı erkeklerde (2,7±1,5) kadınlara göre (2,3±1,5) daha yüksek bulunmuştur (p=0,015). Ek olarak, erkek katılımcıların whey proteinleri, dallı zincirli amino asitler (BCAA), glutamin, kreatin, arginin ve karnitin kullanım oranlarının daha yüksek olduğu, kadın katılımcıların ise protein bar ve soya proteinleri kullanım oranlarının daha yüksek olduğu anlaşılmıştır (p<0,05). Aylık ortalama besin desteği harcaması (208,3±126,9 TL) erkek katılımcılarda (243,1±129,3 TL) kadın katılımcılardan (162,9±108,9 TL) daha yüksek bulunmuştur (p<0,001). Ortalama SGKÖ puanı 32±17,4 olarak hesaplanmıştır. Erkek katılımcıların SGKÖ puanının (35,8±19,1) kadınların SGKÖ puanından (27,9±14,2) daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0,001). Ayrıca ergojenik destek kullananların (37,4±18,8) kullanmayanlara göre (27,5±14,7) daha yüksek SGKÖ puanına sahip olduğu saptanmıştır (p<0,001). Sonuç olarak, besin seçimi ve ergojenik destek kullanımı konusunda profesyonel destek sağlamak ve dengeli bir beslenme programı oluşturmak için spor salonlarında diyetisyen istihdamı önerilmektedir.